Wat is een hoog cholesterol?
Cholesterol is een stofje dat helpt om lichaamscellen en hormonen op te bouwen. We hebben dit stofje dus nodig. Cholesterol wordt door het lichaam zélf gemaakt, maar we krijgen het ook binnen met onze voeding. Soms is er echter teveel cholesterol in het lichaam. Dit zorgt voor een vergrootte kans op hart en vaatziekten. Door een hoog cholesterol worden aderen nauwer en ontstaat slagaderverkalking. Dit betekent dat de aders steeds nauwer en minder elastisch worden en de bloeddruk verder verhoogd wordt.
Cholesterol is een vetachtige stof dat omwikkeld is door een eiwit. Dit wordt een lipoproteïne genoemd. Hiervan zijn er drie soorten:
•LDL: Dit is de ongezonde variant: Het vervoert de cholesterol naar de cellen en spieren, maar blijft onderweg makkelijk plakken aan wanden van slagaders, waardoor deze steeds nauwer en minder elastisch worden;
•HDL: goede cholesterol: transporteert het teveel cholesterol in LDL naar de lever;
•VLDL: transporteert vetten van de lever naar de weefsels en uit veel VLDL-deeltjes ontstaat uiteindelijk LDL.
Als het vermoeden bestaat van een hoog cholesterol wordt dit gemeten door een arts. Hierbij is een normaal cholesterol lager dan 5,0 mmol/l. Ook wordt er gekeken naar de verhouding tussen de verschillende soorten cholesterol.
Hoe ontstaat een te hoog cholesterol?
Een te hoog cholesterolgehalte heeft verschillende oorzaken:
•Te hoge inname van verzadigd vet;
•overgewicht;
•diabetes;
•traag werkende schildklier;
•medicatie;
•(erfelijke) aanleg;
•hormonen: bij vrouwen in de overgang is het cholesterol vaak verhoogd door daling van oestrogeenen.
Wat zijn gevolgen van een te hoog cholesterol?
Bij een hoog cholesterol blijft dit aan de binnenkant van de slagaderen plakken (plaque). Als gevolg hiervan wordt de doorgang steeds kleiner. Een aantal mogelijke gevolgen zijn:
•Om voldoende bloed door een vernauwde ader te krijgen wordt de druk verhoogd en worden de aderen minder soepel;
•Een stukje van de plaque kan losschieten en ergens anders blijven steken waardoor er helemaal geen bloedtoevoer en geen zuurstof meer is in het gedeelte achter het plaque. Hierdoor sterft dat deel af. Als dit in de kransslagaders gebeurt wordt dit een hartinfarct of een hartaanval genoemd. Speelt dit in de hersenen af wordt dit een herseninfarct of beroerte genoemd.
Een te hoog cholesterolgehalte verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Een daling van een hoog cholesterol heeft als gevolg dat risico op hart- en vaatziekten met 20-25% wordt verlaagd.
Welke rol speelt voeding bij een te hoog cholesterol?
Als onderdeel van een voedingsadvies bij een hoog cholesterol wordt een gezonde leefstijl geadviseerd. Hierbij is het belangrijk om: niet te roken, een gezonde voeding, niet teveel zout, afvallen bij overgewicht, voldoende beweging en naar de keuze voor de hoeveelheid en het soort vet in de voeding. Een goede voeding kan het cholesterol met ongeveer 10% verlagen.
Vet
De keuze voor het soort vet speelt een belangrijke rol bij het verlagen van het cholesterol. Vet is een belangrijke energiebron voor het lichaam. Daarnaast zijn er enkele vitaminen die alleen opgenomen worden in het lichaam opgelost in vet zoals vitamine A, D, E en K. Door het eten van veel verzadigd vet maakt het lichaam meer cholesterol aan. Daarom wordt aanbevolen om minder verzadigd vet te eten en producten met veel verzadigd vet te vervangen door producten met minder verzadigd vet. Een aantal dingen die je kunt doen om het cholesterol te verlagen:
•Cholesterol zit veel in: volle zuivelproducten, volvette kaas (48+, 50+), roomboter, (orgaan)vlees en vleeswaren, paling, garnalen. Verlaag de inname van deze producten en vervang dit door producten met een lager cholesterolgehalte te kiezen: halfvolle of magere zuivelproducten, 30+-kaas, broodsmeersel met plantensterolen);
•Kies voor producten met minder verzadigd vet•Verzadigd vet zit veel in vette vleessoorten, roomboter, koekjes, gebak, snacks, kokosvet;
•Onverzadigd vet zit veel in alle soorten oliën, vloeibare bak-en-braadproducten, sauzen op oliebasis, noten, vette vis.
•Kies voor een broodsmeervet met plantensterolen;
•Kies voor halfvolle en magere producten in plaats van de volle;
•Kies sauzen op basis van magere yoghurt of kwark in plaats van slagroom.
Plantensterolen
Plantensterolen zorgen ervoor dat er minder cholesterol vanuit de darmen in het lichaam wordt opgenomen. Hierdoor kan het LDL-cholesterol na 2-3 weken met 7-10% dalen. De hoeveelheid die je hiervoor nodig hebt is 1,5-2,4 gram per dag. De hoeveelheid die in een product zit is per verpakking verschillend. Daarom staat meestal op de verpakking hoeveel ervan nodig is om een optimaal effect te behalen.
Welke rol speelt beweging bij een te hoog cholesterol?
Door elke dag minimaal een half uur matig intensief te bewegen wordt het triglyceridengehalte in het bloed verlaagd. Daarnaast stijgt hierdoor het gunstige HDL-cholesterolgehalte in het bloed.
Wat kunnen wij samen doen?
Heb jij een hoog cholesterol en wil jij weten wat wij samen kunnen betekenen voor jou?
•Samen kijken we wat knelpunten zijn in jouw voeding en bedenken we wat gezondere en (lekkere) alternatieven;
•Persoonlijk advies om jouw voedingsinname van verzadigd vet en cholesterol in balans te krijgen: niet te veel, maar ook niet te weinig;
•Samen leren we naar etiketten kijken: wat staat er op, wat betekent dit voor jou;
•Blijven genieten of opnieuw leren genieten van eten dat goed voor je is.
Ik help je graag en wil al jouw vragen over voeding en een gezonde leefstijl beantwoorden. Ik ben telefonisch of via whatsapp te bereiken op: 06-111 966 41. Daarnaast kun je mij bereiken via het contactformulier of via info@123voedingsadvies.com.
Wie weet tot snel!
