Wat zijn hartziekten?
Er zijn verschillende hartziekten, zoals een aangeboren hartafwijking, hartfalen (verminderde pompkracht van het hart), hartritmestoornissen. Juist als je al een hartinfarct hebt gehad, is het belangrijk om gezond te eten omdat een deel van je slagaderen of je hart is afgestorven.
Bij veel hartziekten is het belangrijk om op de zelfde soorten voedingsstoffen te letten. Daarom worden de hartziekten in dit stukje samengepakt.
Hoe ontstaan hartziekten?
Hartziekten kunnen verschillende oorzaken hebben. Dit kan aangeboren zijn, ontstaan door een langdurige hoge bloeddruk of hoog cholesterol of een ongezonde leefstijl (ongezonde voeding, te weinig beweging of roken).
Overgewicht zorgt voor een hoger risico op hartziekten. Het is een van de belangrijkste invloeden op een hoge bloeddruk. Bij iemand met hartfalen heeft het hart moeite om het bloed en zuurstof het lichaam door te pompen. Op het moment dat iemand zwaarlijvig is zal het hart dus nóg harder moeten werken dan wanneer iemand een gezond gewicht heeft. Naast het gewicht, moet er ook gekeken worden naar de vetverdeling over het lichaam. Als het vet voornamelijk rondom de buik zit, is dit een groter risico dan wanneer het om de heupen zit.
Wat zijn gevolgen van hartziekten?
Een hartziekte is niet te genezen. Als gevolg van het leven met hartproblemen kun je klachten krijgen zoals: vermoeidheid, gejaagd gevoel (door hartritmestoornissen), koude handen en voeten of het vasthouden van vocht.
Niet iedereen heeft deze klachten en niet iedereen met deze klachten heeft een hartziekte. Als je klachten hebt, is het verstandig om bij je huisarts langs te gaan. De huisarts zal indien nodig verder onderzoek verrichten.
Welke rol speelt voeding bij hartziekten?
Bij hartziekten zijn er verschillende voedingsmiddelen die invloed hebben. Zout helpt om vocht vast te houden, waardoor de bloeddruk kan stijgen wat een grotere belasting voor je hart vormt. De hoeveelheid vocht speelt ook een rol bij de belasting van het hart. Een arts geeft advies voor een vochtbeperking als dit nodig is. Tot slot heeft het soort vet invloed. De keus voor het verkeerde soort vet kan zorgen voor een vernauwing van de slagaderen en dus voor een hogere bloeddruk. Dit zorgt uiteindelijk weer voor een grotere kans op een hartinfarct.
Zout
Bij hartziekten is het belangrijk om niet te veel zout binnen te krijgen met het eten. Gemiddeld krijgt een volwassene 9-12 gram keukenzout binnen. Hiervan zit 20% van nature in voeding, 30-40% wordt toegevoegd door mensen zélf en 40-50% wordt toegevoegd door bedrijven aan voedingsmiddelen. Streven is de zoutinname te beperken naar 3-6 gram per dag. Hoeveel zout jij per dag mag binnenkrijgen met een hartziekte, wordt door je huisarts bepaald.
Als je je zoutinname wilt bij houden is het belangrijk onderscheid te maken tussen zout en natrium. Één gram zout is 400 mg natrium. Dus wanneer de natriuminname wordt beperkt naar 3-6 gram zout komt dit neer op 1200-2400 gram natrium. Als er per 100 gram van een maaltijd één gram natrium zit, zit daar 2,5 gram zout in. Bestaat de maaltijd uit 400 gram natrium, dan krijg je dus 1 gram zout binnen.
Zout zit in veel kant-en-klare kruidenmixen of maaltijden (zoals pizza, pasta’s en stamppotten), soep uit pak of blik, jus en sauzen (ketjap, ketchup), snacks (zoals bittergarnituur, chips en veel soorten nootjes), kaas, ‘bewerkt’ vlees/vleeswaren (worst-soorten, salami, bacon, rookvlees), groenten à lá crème, zuurkool, augurken, brood en vis.Voor brood en vis geldt echter dat er meer gezonde voordelen aan het wél eten ervan zitten dan nadelen, daarom wordt dit niet afgeraden.
Weten hoeveel zout jouw voeding bevat? Kijk eens een keer op de zoutwijzer van de hartstichting.
Drinken en alcohol
Bij sommige hartziekten, zoals hartfalen, kan het lichaam vocht vasthouden doordat het hart onvoldoende kracht heeft om het bloed goed door het lichaam te pompen. Als gevolg daarvan kan iemand bij een te hoge vochtinname extra klachten krijgen, zoals kortademigheid. Een arts kan het advies geven om de hoeveelheid vocht in het lichaam te beperken naar 1500 ml of 2000 ml om het hart te ontzien.
Met alcohol moet voorzichtig worden omgegaan. Door alcohol kan de bloeddruk verhoogd worden. Daarnaast gebruikt iemand met hartziekten vaak medicijnen die niet goed samengaan met alcohol. Het is belangrijk eerst de bijsluiter van de medicijnen te lezen. Geadviseerd wordt om niet meer dan één glas per dag voor vrouwen en niet meer dan twee glazen voor mannen, en dit niet elke dag.
Als de hartziekte is ontstaan als gevolg van alcohol, wordt geadviseerd helemaal geen alcohol meer te drinken.
Vet
Vet is een belangrijke energiebron voor het lichaam. Enkele vitaminen worden alleen opgenomen in het lichaam als het opgelost is in vet, zoals vitamine A, D, E en K. Het is bewezen dat teveel verzadigd vet het risico op hartziekten vergroot. Daarom wordt aanbevolen om minder verzadigd vet te eten en producten met veel verzadigd vet te vervangen door producten met minder verzadigd vet. Maar waar zitten deze vetten in? Een trucje dat kan helpen te onthouden is het volgende: VERzadigd vet = VERkeerd en Onverzadigd vet = Oke.
Veel onverzadigd vet zit in vloeibare bak- en braadproducten en in olie. Ook zitten in vis en noten gezonde onverzadigde vetten. Daarnaast is het goed om te kijken naar producten die minder verzadigd vet bevatten zoals:
• 30+ kaas in plaats van 48+-kaas;
• Halfvolle of magere zuivelproducten in plaats van volle;
• Magere vlees(waren) zoals kipfilet, kalkoen of rosbief;
• Andere tussendoortjes: fruit bijvoorbeeld.
Welke rol speelt beweging bij hartziekten?
Bewegen is belangrijk om een goede conditie te behouden. Bij hartfalen is het belangrijk de balans te vinden tussen beweging en rust. Het kan soms zelfs nodig zijn om tijdelijk volledige bedrust te houden.
Voor iedereen werkt wat anders. Soms kan het werken om de activiteiten over de dag in te plannen en tussendoor rust te nemen. Als je een hartziekte hebt en je vindt het eng om in beweging te blijven of opnieuw in beweging te komen kun je ook om medische begeleiding vragen via de huisarts.
Wat kunnen wij samen doen?
Heb jij een hartziekte en wil jij weten wat wij samen kunnen betekenen voor jou?
• Samen kijken we naar knelpunten in jouw voeding en bedenken we gezondere en (lekkere) alternatieven;
• Samen leren we naar etiketten lezen: wat staat er op, wat betekent dit voor jou;
• Blijven genieten of opnieuw leren genieten van eten dat goed voor je is;
• Wil je advies om minder vocht binnen te krijgen?
• Wil je advies om ook met minder zout smakelijk te kunnen eten?
Ik help je graag en wil al jouw vragen over voeding en een gezonde leefstijl beantwoorden. Ik ben telefonisch of via whatsapp te bereiken op: 06-111 966 41. Daarnaast kun je mij bereiken via het contactformulier of via info@123voedingsadvies.com.
Wie weet tot snel!
