Wat is COPD?
COPD is een afkorting die staat voor: Chronic Obstructive Pulmonary Disease en is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Deze ziekte komt meestal voor bij rokers ouder dan 40 jaar, soms bij mensen die langdurig zijn blootgesteld aan rook van anderen, een stoffige werkomgeving of fijnstof. Andere namen voor COPD zijn: chronische bronchitis, chronische astmatische bronchitis, emfyseem of CARA.
Er zijn verschillende stadia van COPD die variëren in de ernst van de klachten:
• GOLD I-lichte COPD: Een lichte variant. Klachten spelen nog geen overduidelijke rol: niet iedereen in deze fase is zich ervan bewust dat de longfunctie minder goed functioneert.
• GOLD II: matig ernstige COPD. In dit stadium treden meer klachten op zoals: hoesten, slijm opgeven, kortademigheid bij inspanning, hoesten, opgeven van slijm. In dit stadium komen mensen vaak voor het eerst bij een arts terecht met longklachten.
• GOLD III: ernstige COPD. Klachten zijn meestal een toename van benauwdheid, vermoeidheid. Daarnaast worden mensen in dit stadium beperkt in de dagelijkse activiteiten waardoor ze een verminderde kwaliteit van leven ervaren. Kortademigheid neemt toe.
• GOLD IV: zeer ernstige COPD. De luchtstroom wordt in dusverre verminderd dat dit invloed heeft op je hart en vaten. In deze fase hebben mensen last van kortademigheid zonder inspanning. Soms is zelfs extra zuurstof noodzakelijk. Een tijdelijke verslechtering zou fataal kunnen zijn.
Wat zijn gevolgen van COPD?
Als gevolg van COPD wordt iemand steeds meer in zijn normale doen en laten beperkt. Het vele hoesten kost iemand veel energie. COPD kan lange tijd stabiel verlopen, maar wordt meestal in de loop der tijd erger. Het vermijden van lichamelijke inspanning kan de klachten verergeren doordat de conditie achteruitgaat.
Door COPD en door klachten die invloed hebben op het dagelijks leven, ontstaan er sneller depressies. Daarnaast ontstaat, door verergering van de klachten en door vermindering van eetlust, gewichtsverlies in de loop der jaren.
Welke rol speelt voeding?
Als je COPD hebt is de kans groot dat je afvalt in de loop der jaren. Het lichaam gaat meer energie verbruiken door een hogere stofwisseling en door frequent hoesten. Daarnaast gaat iemand met COPD vaak minder eten door: kortademigheid, vermoeidheid, minder beweging en/of een verminderde eetlust. Ook kan het zijn dat je, juist omdat het allemaal iets moeizamer gaat, meer rust neemt en/of minder energie gaat verbruiken. Of je nu meer of minder energie nodig hebt. Het is belangrijk dat je je voeding aanpast aan je behoefte.
Wat iemand nodig heeft op een dag is een normale voeding voor een gezonde volwassene. Er zijn een aantal voedingsstoffen waar iemand met COPD rekening mee moet houden.
Eiwitten
Eiwitten zijn de bouwstof voor het lichaam. Door voldoende eiwitten te eten help je je lichaam bij het behoud van de spieren en van de conditie. Producten waar veel eiwitten inzitten zijn: zuivelproducten, kaas, vlees(waren), vis, ei en noten. Als je merkt dat je afvalt, mag je hier gerust iets extra’s van nemen. Neem bij meer dan drie kilo gewichtsverlies in een maand contact op met mij, dan is aanvulling op een andere manier noodzakelijk.
Calcium
Als je COPD hebt, heb je een grotere kans op botontkalking. Dit komt doordat mensen met COPD vaak minder bewegen en medicijnen gebruiken. Daarom is het belangrijk voldoende calcium binnen te krijgen. Vanaf 50 jaar is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid 1100 mg en boven de 70 jaar is dit 1200 mg. Gebruik je prednison dan geldt een aanbeveling van 1500 mg per dag. Weten of jij voldoende calcium binnenkrijgt? Houd eens bij hoeveel calcium je binnenkrijgt op een dag.
| Soort | Hoeveelheid calcium |
| 1 broodbeleg met kaas (20 gram) | 170 mg |
| 2 blokjes kaas | 340 mg |
| glas melk (200 ml) | 150 mg |
| glas karnemelk (200 ml) | 150 mg |
| Kopje koffie met melk | 1030 mg |
| 1 schaaltje yoghurt (150 ml) | 175 mg |
| 1 schaaltje vla (150 ml) | 190 mg |
| 1 schaaltje kwark (150 ml) | 170 mg |
Vitamine D
Vitamine D wordt deels uit de voeding gehaald, maar ook deels, onder invloed van zonlicht, aangemaakt door het lichaam zelf. Als je een donkere huidskleur hebt, een hoofddoekje draagt of minder dan een kwartier per dag buiten komt, een vrouw >50 jaar of een man >70 jaar is aanvulling van vitamine D nodig. Neem dan elke dag 10 microgram, dit kan in zowel tabletten als in druppels.
Heb je meer dan 1 ‘reden’ waarvoor aanvulling nodig is of 1 reden en je hebt botontkalking dan is 20 microgram vitamine D nodig (bijvoorbeeld: een vrouw ouder dan 50 jaar en een hoofddoekje dragend).
Welke rol speelt beweging?
Beweging helpt om de conditie op peil te houden en om spieren te behouden. Door teveel rust te nemen kunnen spieren verslappen wat kan zorgen voor verergering van de klachten. Dit is natuurlijk ongewenst. Als je het moeilijk vind om meer te bewegen of bang bent om te ver te gaan kun je altijd bij je arts vragen om medische begeleiding.
Praktische tips
Droge mond
Bij een droge mond kan voeding dat een beetje zuur smaakt, aangenaam zijn. Soms helpt het om wat vaker tanden te poetsen of juist op een stukje bevroren fruit te kauwen. Daarnaast kan veel drinken helpen om bij ieder hap voedsel dit na te spoelen met vocht. Andere tips zijn: brood dopen in vocht, smeuïg broodbeleg, vla/yoghurt of iets meer jus over het eten.
Slijmvorming
Het eten en drinken van zuivel kan zorgen voor slijmvorming. Neem als je hier last van hebt, na het drinken ervan, een slokje water of sap. Ook kan het helpen om iets hartigs erbij te eten omdat zout helpt het slijm weer af te breken. Daarnaast is er minder slijmvorming bij de zuurdere zuivelproducten (yoghurt of karnemelk).
Vermoeidheid/kortademigheid
Neem voordat je gaat eten even wat rust en eet meerdere kleine porties om voldoende te kunnen eten. Koop eventueel kant-en-klare maaltijden als zelf koken te vermoeiend is en je geen partner of iemand anders hebt die dit voor je kan doen. Leg iets klaar voor in de nacht als je wakker wordt en zo nog iets kunt eten.
Wat kunnen wij samen doen?
Het kan helpen om contact op te nemen met een diëtist als je zelf COPD hebt. Je kunt bij mij terecht:
• Als je je voeding wilt voeding optimaliseren na onbedoeld gewicht verloren te hebben;
• Als het niet lukt om op (weer) gewicht te komen;
• Als je wilt weten of je voldoende energie en voedingsstoffen binnen krijgt;
• Als je advies wilt om jouw gewicht en conditie zoveel mogelijk op peil te houden of zelfs verbeteren;
• Als je wilt weten hoe jij genoeg kunt eten met de klachten die je hebt;
• als je een speciaal dieet moet volgen en COPD hebt.
Ik help je graag en wil al jouw vragen over voeding en een gezonde leefstijl beantwoorden. Ik ben telefonisch of via whatsapp te bereiken op: 06-111 966 41. Daarnaast kun je mij bereiken via het contactformulier of via info@123voedingsadvies.com.
Wie weet tot snel!
