Wat is het prikkelbare darmsyndroom?
Als je last hebt van het prikkelbare darmsyndroom (PDS) zijn er geen zichtbare afwijkingen aan de darmen, maar heb je wél buik- of darmklachten. Deze klachten kunnen ontstaan doordat je darmen sneller en heftiger op prikkels reageren dan ‘normaal’.
Klachten verschillen van persoon tot persoon. Veel voorkomende klachten bij PDS zijn: buikpijn/kramp, obstipatie of juist diarree, een opgeblazen gevoel, oprispingen, en gasvorming. Klachten verminderen vaak na de stoelgang. De diagnose wordt gesteld als je klachten zes maanden of langer geleden begonnen zijn en je minstens drie maanden daarvan klachten hebt.
Hoe ontstaat het prikkelbare darmsyndroom?
Er zijn meerdere oorzaken van PDS. PDS komt daarnaast vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en vaker bij jongvolwassenen dan bij ouderen. Een mogelijke oorzaak is een gevoelige wand van de darmen of gestoorde peristaltiek (bewegingen) van de darmen (spasticiteit). Ook kan er sprake zijn van een abnormale verwerking van prikkels, als gevolg van een darminfectie/ voedselinfectie, (een verandering van) hormonen, een verkeerde voeding of angst/stress.
Wat zijn de gevolgen van het prikkelbare darmsyndroom?
PDS heeft vooral gevolgen op fysiek niveau. Mensen ervaren als gevolg vooral klachten die invloed hebben op het dagelijks leven, werk en hobby’s.
Welke rol speelt voeding?
Klachten bij PDS, zoals diarree en obstipatie, zijn vaak op te lossen door een aanpassing van de voeding. In de meeste gevallen heeft iemand meer vezels en vocht (1500-2000 ml) nodig. Als iemand weinig vezels gewend is, geldt het advies dagelijks vijf gram meer vezels toe te voegen tot je doel (30 gram voor vrouwen en 40 gram voor mannen).
Vezels nemen vocht op en bindt de ontlasting aan elkaar. Door dit samenbinden, zorgen vezels ervoor dat voedsel soepel wordt voortgestuwd door de darmen. Vezels vindt je vooral in volkoren producten, lijnzaad/muesli, aardappelen, peulvruchten, groenten en (gedroogd) fruit. Naast een gezonde voeding zijn er voedingsmiddelen die kunnen zorgen voor gasvorming zoals frisdrank, koolsoorten en peulvruchten.
Het kan gevaarlijk zijn om zomaar voedingsmiddelen weg te laten uit de voeding omdat hierdoor tekorten van voedingsstoffen kunnen ontstaan. Ook zorgt het weglaten van voedingsmiddelen vaak slechts een tijdelijke verbetering van je klachten. Let daarom goed op wat je op internet vindt en je eigen ervaringen. Door teveel voedingsmiddelen weg te laten, kun je een heel eenzijdige voeding overhouden en tekorten oplopen.
Het FODMAP-dieet
Het FODMAP-dieet kan raadzaam zijn bij mensen met functionele darmklachten en dient altijd onder begeleiding van een diëtist te gebeuren. FODMAP is een afkorting, elke letter staat voor een groep koolhydraten waarbij bewezen is dat deze klachten kunnen veroorzaken. Ons lichaam heeft voor deze groepen koolhydraten niet voldoende enzymen om te verteren met als gevolg meer gasvorming en klachten. Zie ook onderstaand filmpje van de MONASH-university:
Door producten die FODMAP’s bevatten minder/niet te eten kunnen klachten sterk verminderen of zelfs verdwijnen. Het is niet nodig om strikt koolhydraatarm te eten.
FODMAP staat voor
Hoe ziet het FODMAP-dieet eruit?
Het FODMAP-dieet bestaat uit 3 fasen: Eliminatiefase, herintroductiefase en een aangepaste FODMAP-dieet dat levenslang gevolgd kan worden. In de eerste fase worden alle FODMAP’s uit het dieet gehaald en in de tweede fase om de beurt en volgens een protocol geherintroduceerd. Zo wordt onderzocht welke voedingsmiddelen en welke FODMAP’s klachten veroorzaken.
Resultaat van het FODMAP-dieet:
75% ervaart vermindering klachten en verbetering ontlasting (let op: géén genezing)
80% volgt na langere termijn nog steeds het aangepaste FODMAP-dieet
Door te weten waar je lichaam op reageert kun je hier rekening mee houden. Producten waar je lichaam op reageert kun je voor kiezen om te eten, maar dan wel op momenten dat je het niet erg vind als er klachten zijn.
Welke rol speelt beweging?
Voldoende beweging draagt, samen met voldoende vezels en vocht, bij aan een soepele werking van de darmen en een soepeler ontlasting. Om voldoende te bewegen geldt hetzelfde advies als voor een gezonde volwassene. Het is belangrijk om elke dag minimaal dertig minuten te bewegen en bij voorkeur twee keer per week intensief te sporten waarbij de hartslag verhoogd wordt.
Wat kunnen wij samen doen?
Heb jij PDS en wil jij weten wat wij samen kunnen betekenen voor jou?
• Heb jij PDS en wil jij weten of het FODMAP-dieet voor jou geschikt is?
• Samen kijken we naar jouw klachten, achterhalen we de oorzaak ervan en kijken we hoe we kunnen omgaan met deze klachten of deze zelfs kunnen voorkomen;
• Ik geef je advies om gezond te eten met zo min mogelijke klachten;
• Samen kijken we hoe we jouw voeding meer vezels en vocht kunnen laten bevatten om klachten te verminderen;
• Als jij een PDS hebt en een volwaardige voeding wilt met het FODMAP-dieet, kijken we samen naar jouw voeding;
• Blijven genieten of opnieuw leren genieten van eten dat goed voor je is;
• Als je op vakantie gaat kan het lastig zijn om gezond te eten, samen kijken we hoe je jezelf zoveel mogelijk kunt beschermen tegen klachten;
• Samen leren we naar etiketten kijken: wat staat er op en wat betekent dit voor jou?
Ik help je graag en wil al jouw vragen over voeding en een gezonde leefstijl beantwoorden op mijn praktijklocaties in Putten of Zeewolde. Ik ben telefonisch of via whatsapp te bereiken op: 06-111 966 41. Daarnaast kun je mij bereiken via het contactformulier of via info@123voedingsadvies.com.
Wie weet tot snel!
