Wat is ondervoeding en hoe ontstaat dit?
Het lichaam heeft energie en voedingsstoffen nodig om te functioneren. Deze haalt het lichaam uit de voeding. Tijdens ziekte of na een operatie eten mensen vaak minder, bijvoorbeeld door een verminderde eetlust, misselijkheid, pijn, smaakverlies, vermoeidheid en/of benauwdheid. Ook gebeurt het dat mensen door het ouder worden, het moeilijker vinden om goed voor zichzelf te blijven zorgen. Bij ziekte, na een operatie en tijdens het herstel gebruikt het lichaam meer energie en voedingsstoffen dan normaal. Daarnaast verandert de stofwisseling zodat niet alleen vet, maar ook een deel van de spieren wordt afgebroken. Daarom kun je zelfs met overgewicht ondervoed zijn. Iemand met ondervoeding krijgt te weinig voedingsstoffen en energie binnen.
Ook al ben je door een ziekte of een operatie minder actief. In deze periode heb je juist extra energie nodig om te kunnen herstellen.
Bij ondervoeding is er meestal sprake van onbedoeld gewichtsverlies. Als je ongewenst drie kilo in een maand afvalt of meer dan zes kilo in een half jaar is er sprake van ondervoeding. Ook als iemand je 70+ bent en een BMI onder 20 heb is er sprake van ondervoeding ( bijvoorbeeld iemand van 70 kg en 1,73 lang = 70 kg/(1,73*1,73).
Wat zijn gevolgen van ondervoeding?
Als je ondervoed bent, kan dit verschillende gevolgen hebben. Mogelijke gevolgen zijn:
• Gewichtsverlies;
• minder spiermassa;
• verminderde conditie;
• weerstand vermindert waardoor meer kans op infecties;
• slechte wondgenezing;
• minder snel herstel, langere opnameduur;
• verhoogde kans om te overlijden.
Hoe herken ik ondervoeding bij iemand anders?
Als iemand ondervoed raakt is dat het eerst te merken aan het gewicht. Ook als je niet precies het gewicht weet is het mogelijk ondervoeding te herkennen. Je kunt het aan iemand zien als zijn kleding ruimer gaat zitten, de broekriem strakker moet of als het horlogebandje los gaat zitten.
Ook kun je het merken aan iemands gedrag. Als iemand moeite heeft met eten bijvoorbeeld door een los gebit of door verandering van smaak of wanneer iemand weinig eetlust heeft.
Welke rol speelt voeding?
Eiwitten zijn de bouwstoffen voor het lichaam en spelen een belangrijke rol bij het bouwen van cellen en spieren, wondgenezing. Om weer aan te sterken heeft iemand ook extra eiwitten nodig voor (mogelijk) wondgenezing, maar ook voor behoud/verbetering van spiermassa. Dit kan alleen in combinatie met beweging. Voedingsmiddelen die veel eiwitten bevatten zijn: vlees, vis, kip, ei, melk en melkproducten. Het gaat er vooral om als je ondervoed bent, dat je voldoende eiwitten en calorieën binnenkrijgt. Het is hierbij belangrijk voldoende en gevarieerd te eten.
Welke rol speelt beweging?
Bij ondervoeding worden spieren sneller afgebroken, dan in een gezonde situatie. Om op krachten te blijven ofzelfs weer sterker te worden is het belangrijk om in beweging te blijven. Soms kun je dit zelfstandig doen, maar als je ziek bent of een operatie heeft ondergaan kan een fysiotherapeut je helpen om spierverlies en verlies van conditie ten gevolge van ondervoeding tegen te gaan of te minimaliseren.
Praktische tips
Voor mensen die ondervoeding hebben is het vaak moeilijk om tijdens de drie hoofdmaaltijden voldoende te eten. Dit kan veroorzaakt worden omdat er bijvoorbeeld te weinig eetlust is of te weinig energie om te eten. Daarom wordt aanbevolen om tussen de maaltijden extra eetmomenten in te voeren waardoor er zes eetmomenten op de dag ontstaan. Probeer uit wat voor jou werkt.
Wat kunnen wij samen doen?
Ben jij ondervoed of ken je iemand die ondervoed is? Neem dan contact op om te kijken of ik iets voor jou kan betekenen. Wat wij samen kunnen doen is:
• Nagaan of jouw voeding voldoende energie, eiwitten en andere voedingsstoffen bevatten;
• Tips geven hoe je op een dag voldoende voedingsstoffen kunt binnenkrijgen, passend bij jouw omstandigheden;
• Ik kan je stimuleren om genoeg te eten of tips geven hoe je iemand met ondervoeding kunt stimuleren;
• Soms kan het nodig zijn om zachte voeding te eten als kauwen lastig is. Samen kijken we wat geschikt is voor jou en naar smakelijke recepten;
• Samen kijken we naar de oorzaak en werken we naar een oplossing toe om sterker en energieker te worden.
Ik kan je helpen als je last hebt van ondervoeding door:
• Stress;
• Minder kunnen als gevolg van leeftijd, lichamelijke problemen;
• Kanker;
• COPD;
• Hart- en vaatziekten;
• Als gevolg van andere ziekten.
Ik help je graag en wil al jouw vragen over voeding en een gezonde leefstijl beantwoorden. Ik ben telefonisch of via whatsapp te bereiken op: 06-111 966 41. Daarnaast kun je mij bereiken via het contactformulier of via info@123voedingsadvies.com.
Wie weet tot snel!
